mijs

Uitgeverij en boekhandel zijn opgericht door David Mijs (1834-1912).


David Mijs is geboren in Den Bommel op Goeree-Overflakkee en stierf in Tiel. Hij was een zoon uit een boerengeslacht dat in de loop der eeuwen prominente posten bekleedde zoals dijkgraaf, schout en schepen. Waarom David uiteindelijk naar Tiel kwam is niet met zekerheid te zeggen, maar in het Biografisch Woordenboek van Tiel deel 1 wordt geopperd dat er wellicht niet genoeg grond beschikbaar was voor alle zonen Mijs.

We treffen David in 1856 in Tiel aan als hij daar een baan heeft als leerling boekbinder bij van Wermeskerken in de Vleeschstraat in Tiel. Als in 1860 een andere Tielse boekhandel (Faassen) failliet gaat ziet Mijs zijn kans schoon en neemt deze zaak over. Het adres is Waterstraat 71. Mijs weet hier in enkele jaren een bloeiende onderneming van te maken en breidt het bedrijf snel uit. In 1880 bouwt hij een moderne drukkerij achter de winkel aan de Oliemolenwal. Mijs wordt een hele grote naam in de wereld van school- en onderwijsuitgaven. In 1901 geeft Mijs een nieuws-en advertentieblad uit met de naam Tielsch Nieuwsblad. Dit blad blijft bestaan tot 1928.

Na de dood van David zetten zijn medefirmanten Job Mijs (zoon) en Theodoor Goldenberg (schoonzoon) de onderneming voort. In 1928 wordt het bedrijf overgenomen door J.C. Gast. Dan is inmiddels veel van de oude glorie al verdwenen. De winkel en de drukkerij worden in de Tweede Wereldoorlog verwoest en daarna niet meer herbouwd. Het gehele complex bevond zich op de plaats waar veel Tielenaren zich de latere vestiging van V&D kunnen herinneren.

Mijs was de eerste onderneming die stadgezichten van Tiel heeft uitgegeven. Onderstaand een overzicht:

1861 Uitgave van een mapje met 12 litho's in steendruk met een beschrijving van A.W. Engelen, genaamd 'Tiel en Omstreken'

1869 Uitgave van de nu oudst bekende stereofoto's van Tiel.

1892 Uitgave van een serie van 23 foto's van Tiel

1897 Uitgave van 'Album van Tiel', een serie van 12 Tielse Stadsgezichten, waar Jan Kers in 1997 een prachtig boek aan heeft besteed met reproductie van dit Album van Tiel


De prentbriefkaartencollectie Tiel door D. Mijs

David Mijs was de eerste ondernemer in Tiel die prentbriefkaarten ging uitgeven. Volgens Jan Kers, die wellicht de grootste verzameling ansichtkaarten bijeen heeft gebracht, moeten we de vroegste uitgave dateren in het jaar 1897. Hij was daarmee andere uitgevers als Campagne, Van Oijen en Van Loon net iets voor.

Boekhandel Mijs heeft prentbriefkaarten van Tiel uitgegeven van 1897 tot 1941. Slechts één serie kent naast afbeeldingen van Tiel ook gezichten van Zoelen, Kapel- en Kerk Avezaath en Wadenoijen. Dit in tegenstelling tot uitgevers Van Oijen en Campagne die vele kaarten uitgaven van dorpen rondom Tiel.


De Mijs catalogus

De prentbriefkaarten uitgegeven door Mijs zijn vanaf de start van mijn verzameling mijn favorieten. Ik ben in serieus gaan verzamelen maar de grote vraag blijft: wanneer ben je compleet? Is het mogelijk een volledig overzicht ofwel een catalogus samen te stellen van alle kaarten uitgegeven door Mijs? Dit is de vraag die ik mij als prentbriefkaartenverzamelaar stelde.


Tijdens een presentatie van het Boek 'Tiel- zo mooi was het' ontmoette ik Emile Smit. Emile heeft de kaartencollectie van Jan Kers overgenomen. Sindsdien draagt de collectie de naam Smit/Kers en wordt veelvuldig gebruikt als er historisch beeldmateriaal nodig is voor diverse doeleinden. Emile Smit vertelde mij dat Jan Kers de ansichtkaarten uitgegeven door Mijs per serie had gecatalogiseerd. Hij bood aan om deze catalogus te komen bekijken. In februari 2013 viel mij het voorrecht ten deel om de handgeschreven authentieke en zeer uitgebreide catalogus te mogen inzien. Jan Kers gebruikte dezelfde methodiek als ik. Alleen is mijn administratie volledig elektronisch in Excel opgesteld. Jan Kers deed dat nog met foto's, potlood en typemachine. Een voorbeeld van de originele administratie zoals opgesteld door Jan Kers vindt u hier.


Mede door de medewerking van Emile Smit ben ik staat gesteld om een vrijwel complete catalogus samen te stellen van alle series die door Mijs zijn uitgegeven. Ik heb mijn catalogus middels Pdf's beschikbaar gesteld op deze site. Volgens Emile Smit was het een wens van Jan Kers om ooit deze gegevens voor een groter publiek beschikbaar te stellen; alleen de vorm en de middelen waren daar destijds niet geschikt voor. Met het Internet en mijn website is dit nu wel mogelijk. Daarom voelt het samenstellen en publiceren van deze catalogus als het voortzetten van het werk dat Jan Kers vele jaren geleden startte.


De catalogus is ingedeeld in series die een nummer hebben gekregen. De nummering volgt het jaar van uitgifte. Uitgiftejaren zijn vastgesteld door één van de onderstaande methoden:


Een advertentie uit oude Tielse kranten. Dit zie ik als 'hard' bewijs.

De oudste poststempel op een gelopen kaart.

Een jaartal op de kaart zelf.

Soms zijn er bijzonderheden die Jan heeft vermeld. Een andere keer zijn er correcties en aanvullingen aangebracht door bevindingen van mijzelf. Ook medeverzamelaars hebben een steentje bijgedragen om dit werk zo compleet mogelijk te maken. Zo heb ik de collectie van Wiel Vallen mogen inzien en daar ook enkele kaarten kunnen registreren die mij nog niet bekend waren.

Klik hier om naar de catalogus te gaan


Compleet? Uw hulp gevraagd!

Uiteraard ben ik mij ervan bewust dat je nooit zeker weet of je compleet bent. Er is immers geen oorspronkelijk authentieke catalogus van de uitgever zelf bekend. Altijd bestaat er weer een kans dat er plots een kaart opduikt. Hierbij dan ook de oproep aan medeverzamelaars om mij op de hoogte te stellen van ansichtkaarten die nog geen deel uitmaken van de catalogus. Wilt u mij dit melden door een email te sturen naar .


Bronverwijzing:


Biografisch Woorden van Tiel, deel 1, Historische Werkgroep Tiel, 2003

Album van Tiel. H.J. Kers ,1992

Administratie prentbriefkaarten Mijs, Collectie Smit/Kers

Prentbriefkaartcollectie Wiel Vallen

RAR